Αθηνών

Σύντομη ιστορική ξενάγηση των αντικειμένων του παλατιού

Πίνακας του Γύζη «το καρναβάλι» στολίζει έναν από τους τοίχους του παλατιού

Ο χώρος αποτελείται από μεγάλες αίθουσες με περίτεχνα ταβάνια και τοίχους στολισμένους με πολύτιμα έργα τέχνης, ζωγραφικούς πίνακες που παριστάνουν προσωπογραφίες των μελών της Βαυαρικής οικογένειας και γκραβούρες της Αθήνας με σκηνές απο την επανάσταση του 1843, χρυσούς καθρέπτες, ταπισερί, οικόσημα και χάρτες της εποχής, όπως ένας χάρτης του Βασιλείου της Ελλάδας του 1838! Το πάτωμα είναι γεμάτο μεγαλόπρεπα χαλιά και φίνες μοκέτες. Τα περισσότερα αντικείμενα στο παλαιό ανάκτορο τα έφερε μαζί της η βασιλική οικογένεια από τη Βαυαρία.

Εκείνη την εποχή στην υψηλή κοινωνική τάξη, ιδιαίτερη απήχηση είχαν τα έπιπλα σε ρυθμό ροκοκό που κυρίως απαντώνται στο παλάτι. Ο ρυθμός ροκοκό (18ος αιώνας) είναι περισσότερο ανάλαφρος και απλούστερος σε σχέση με τον προηγούμενο Μπαρόκ ρυθμό (17ος αιώνας). Τα αντικείμενα αποτελούνταν από αρμονικά σχέδια, σιγμοειδείς καμπύλες και ευθείες γραμμές προς το τέλος του 18ου αιώνα, χωρίς υπερβολική διακόσμηση και πολύ έντονα χρώματα. Όμως, διακοσμούνται με στοιχεία της φύσης όπως φρούτα, αχιβάδες, στάχυα, τριαντάφυλλα, γιρλάντες λουλουδιών και πανέρια, δαφνοστέφανα, λίρες, κορδέλες, τόξα, ροζέτες, αραβουργήματα ενώ χρησιμοποιούνται πολυτελή υφάσματα για ταπετσαρίες, κρύσταλλα και πορσελάνες, μαρμάρινα τζάκια και μεγάλοι επίχρυσοι καθρέπτες.

Ο κάθε ένας χώρος του παλατιού αντιπροσωπεύεται απο διαφορετικές εποχές του ρυθμού ροκοκό(Régence 1700-1730, Λουδοβίκος 15ος 1730-1760, Λουδοβίκος 16ος 1760-1789), του Louis Philippe (1830-1848) αλλά και της Γεωργιανής περιόδου της Αγγλίας (1714-1820) και της Biedermeier νεοκλασικής εποχής της κεντρικής Ευρώπης (1815 – 1848).

Καθιστικά

Το ρομαντικό στυλ ροκοκό έγινε δημοφιλές την εποχή του Λουδοβίκου 15ου με τα έπιπλα να εμφανίζουν αρμονικές καμπύλες, αφράτα μαξιλάρια και οι υφασμάτινες ή μεταξωτές ταπετσαρίες με μοτίβα της φύσης (λουλούδια, πουλιά) και βασιλικά σχέδια. Οι καναπέδες και οι πολυθρόνες ήταν ξυλόγλυπτες λουστραρισμένες ή επιχρυσωμένες. Οι καρέκλες είχαν πόδια σε σχήμα S, μικρά μπράτσα που σταματούσαν πριν την άκρη του καθίσματος και ελαφρώς κυρτή πλάτη. Το επίσημο κάθισμα καλυπτόταν με βελούδο, σατέν ή μεταξωτό ύφασμα.

Στο κεντρικό καθιστικό όπου συγκεντρώνονταν οι φίλοι της βασιλικής οικογένειας για να απολαύσουν το τσάι τους, να συζητήσουν και να χαρτοπαίξουν, ξεχωρίζουν οι καναπέδες και οι καρέκλες ρυθμού ροκοκό (μέσα 18ου αιώνα) που ονομάζονται cabriole. Η πλάτη τους στενεύει στο μέσο και σε κάτοψη σχηματίζεται καμπύλη. Τα πόδια έχουν σχήμα S και το κάθισμα είναι ημικυκλικό.

Στον ίδιο χώρο έχουν συνδυαστεί αρμονικά με το ροκοκό, καρέκλες της εποχής του Louis Philippe (19ου αιώνα), με ξυλόγλυπτη πλάτη χωρίς ταπετσαρία, με πιο απλές καμπύλες γραμμές και ίσια πόδια.

Στα μικρότερα καθιστικά των παραπάνω εικόνων ξεχωρίζουν τα έπιπλα της εποχής Régence (1700-1730). Τότε εμφανίζονται οι Bergere, πολυθρόνες στις οποίες τα μπράτσα τους ενώνονται με την πλάτη και το κάθισμα και καλύπτονται απο ταπετσαρία και ο Ottoman, ο μικρός καναπές με ελλειψοειδή κάτοψη.

Σε μια άλλη γωνιά του ανακτόρου η βασιλική οικογένεια απολάμβανε τις μελωδίες του πιάνου σε νεοκλασικό καναπέ και πολυθρόνες σχεδίου Biedermeier του 1830, με κοντή πλάτη και πόδια ελαφρώς προς τα έξω.

Εκείνη η εποχή επηρεάστηκε αρκετά από την κλασσική αρχαία Ελλάδα και Ρώμη, με την αναβίωση μορφών θεοτήτων, αρχαιοελληνικών παραστάσεων, γεωμετρικών σχεδίων και συμβόλων όπως λύρα, μαίανδροι, σαλίγκαροι, κοτσίδες κ.α.

Η αίθουσα του θρόνου

Στη λυτή αίθουσα του θρόνου, ο βασιλιάς Όθωνας συναντούσε εκπροσώπους των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής, ώστε να ληφθούν αποφάσεις για το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Ο θρόνος του ήταν ρυθμού Baroque(Λουδοβίκος 14ος), ξυλόγλυπτος, με σχέδια της φύσης. Επίσης, τα πόδια συνδέονται με ξύλινες βέργες σε σχήμα Χ .

Η αίθουσα είναι φωτεινή, με μεγάλες βαριές κουρτίνες και ζωγραφισμένα μοτίβα στους τοίχους. Την μεταγενέστερη περίοδο του Λουδοβίκου 16ου τα έπιπλα γίνονται πιο απλά, με ευθείες γραμμές και ανοικτά χρώματα στα ξύλα.

Οι καρέκλες στην αίθουσα είναι ντεκαπέ ή επιχρυσωμένες με σκαλιστά μοτίβα λουλουδιών, αχιβάδων και αμπέλου. Οι επιχρυσωμένες είναι τετραγωνισμένες με πόδια που θυμίζουν ελληνικούς κίονες και παστέλ θαλασσί ταπετσαρα από βελούδο με λουλούδια και πουλιά, ενώ οι ντεκαπέ γαλαζοπράσινες καρέκλες έχουν στρογγυλεμένη πλάτη με εκτεθειμένο ξύλινο σκελετό και ψάθα στο κάθισμα, χρησιμοποιούνταν σαν καθημερινές καρέκλες.

Χαρακτηριστικό δείγμα του ρυθμού ροκοκό του Λουδοβίκου 16ου αποτελεί το οβάλ επίχρυσο τραπέζι και το ζωγραφισμένο στο χέρι commode και τα δύο καλυμμένα με κομμάτι μαρμάρου.

Τραπεζαρίες

Οι τραπεζαρίες του παλατιού είναι διαφορετικού ρυθμού, της γεωργιανής περιόδου της Αγγλίας. Γέμιζαν με πλούσια σερβίτσια πορσελάνης και ασημένια μαχαιροπίρουνα για να υποδεχτούν τους εκλεκτούς καλεσμένους από το εξωτερικό.

Στην επίσημη τραπεζαρία οι καρέκλες είναι παραδοσιακές Chippendalle με διάτρητο σκάλισμα που μοιάζει κινέζικο, αψιδωτή πλάτη και πόδια cabriole που απολήγουν σε μπάλα. Οι υπόλοιπες καρέκλες και τραπέζια συνδυάζουν τις ευθείες με τις καμπύλες γραμμές.

Το γραφείο του Όθωνα, στην πρώτη εικόνα, είναι ροκοκό με ξύλινες βέργες σε σχήμα Η. Πίσω του ξεχωρίζει ο χάρτης της Ελλάδας μετά την απελευθέρωση και το σεκρετέρ από ξύλο καρυδιάς.

Καρέκλες και μπουφέδες

Οι καρέκλες, οι μπουφέδες, τα σεκρετέρ και τα commode είναι κατασκευασμένα από μασίφ ξύλο κυρίως καρυδιάς και κερασιάς, σκαλισμένο σε διάφορα σχέδια. Πολλές φορές χρησιμοποιείται η ψάθα στις καρέκλες καθημερινής χρήσης του Λουδοβίκου 15ου.

Η 2η κατά σειρά, είναι χαρακτηριστική Chippendale της Γεωργιανής περιόδου της Αγγλίας, 1750-1770. Τα πίσω πόδια της ανοίγουν προς τα έξω, όταν φτάνουν στο πάνω μέρος της πλάτης. Ο Άγγλος επιπλοποιός Chippendalle, αρχικά αντέγραψε το γαλλικό Rococo χρησιμοποιώντας ξύλα που τα γυάλιζε, τα επιχρύσωνε και τα χρωμάτιζε. Αργότερα, συνδύασε το γοτθικό στυλ με κινέζικα διακοσμητικά μοτίβα σε καρέκλες από μαόνι.

Τα commode είναι περισσότερο ογκώδη και βαριά έπιπλα με πολλά συρτάρια και μπομπέ (καμπύλο προς τα έξω) μπροστινό τμήμα. Αποτελούνται από πολλά συρτάρια και κλείνουν από πάνω με μαρμάρινο καπάκι.

Παρόμοιο είναι και το scribanne, αποθηκευτικός χώρος που αποτελείται από συρτάρια και θήκες με κλειδαριές και χειρολαβές που κρύβονται με ένα σκέπασμα, το οποίο όταν είναι ανοικτό χρησιμεύει για γράψιμο.

Τέλος, το ροκοκό σεκρετέρ με ψηλά, ευθύγραμμα πόδια με ραβδώσεις είναι ένα από τα πολύ όμορφα έπιπλα του παλατιού εκείνης της εποχής.

Η τέχνη της Άπω Ανατολής

Μερικά ιδιαίτερα ξυλόγλυπτα έπιπλα που δεν θυμίζουν σε τίποτα το ροκοκό, διακοσμούν ένα μικρό δωμάτιο του παλατιού. Είναι αγορασμένα από τη μακρινή Ανατολή όπου εκείνη την εποχή η τέχνη της ήταν άξια θαυμασμού. Μαρκετερί (όπως στο τραπεζάκι), ασιατικά ξύλινα μοτίβα, φίνα πορσελάνη, κινέζικα χαρτιά ταπετσαρίας και υφάσματα σινουασερί ήταν μερικά από τα αντικείμενα που εκτίθενται στο μουσείο.

Χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα

Επιπλέον, αντικείμενα καθημερινής χρήσης από ελεφαντόδοντο, φυσητό γυαλί, κινέζικη πορσελάνη, καθαρό κρύσταλλο, σκαλιστές κορνίζες από ξύλο, σπάνια κειμήλια μεγάλης ιστορικής σημασίας βρίσκουν τη θέση τους στο κάθε δωμάτιο.